Wat zijn sociale verzekeringen en wat kan je ermee?
Judy Rebel
28 februari 2024
Sociale verzekeringen: Het socialezekerheidsstelsel van BV Nederland
Het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel is een uitgebreid systeem van sociale verzekeringen dat bedoeld is om burgers te beschermen tegen financiële risico’s in verschillende levenssituaties, zoals werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid en ouderdom. Als werkgever heb je belangrijke verantwoordelijkheden en verplichtingen binnen dit stelsel.
Belangrijkste Onderdelen:
Werknemersverzekeringen:
- Dit omvat onder andere de Werkloosheidswet (WW), Ziektewet (ZW), Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering (WIA) en de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO).
Volksverzekeringen:
- Hieronder vallen de Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene Nabestaandenwet (ANW) en de Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en de Wet langdurige Zorg (WLZ).
Zorgverzekeringwet (ZVW):
- Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht een basis zorgverzekering af te sluiten. Als werkgever draag je bij aan de zorgverzekeringswet (Zvw) door middel van de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.
Aanvullende regelingen:
- Dit omvat onder andere de Wet arbeid en zorg (WAZO), de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW).
- Sociale voorzieningen: de Participatiewet; de Toeslagenwet (TW); de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong); de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW); de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ); de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO).
- Verder bestaat ons socialezekerheidsstelsel uit diverse inkomensafhankelijke regelingen: huurtoeslag; kinderopvangtoeslag; kindgebonden budget; zorgtoeslag.
Verplichtingen van Werkgevers:
- Premieafdrachten:
- Als werkgever ben je verantwoordelijk voor het inhouden en afdragen van premies voor sociale verzekeringen, zoals de Zvw-bijdrage en de premies voor de werknemersverzekeringen.
- Meldingsplicht:
- Bij ziekte van een werknemer dien je deze op tijd te melden bij de arbodienst of bedrijfsarts en bij het UWV.
- Re-integratie:
- Werkgevers hebben een actieve rol bij de re-integratie van zieke of arbeidsongeschikte werknemers, conform de Wet verbetering poortwachter.
Het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel biedt een vangnet voor werknemers in verschillende situaties. Als werkgever is het van essentieel belang om op de hoogte te zijn van je verplichtingen binnen dit stelsel en om deze nauwgezet na te leven.
De sociale verzekeringen worden via de loonheffingen gefinancierd door de werkgever of de werknemer. De sociale voorzieningen en inkomensafhankelijke regelingen worden gefinancierd uit de algemene middelen van het Rijk, oftewel de belastinginkomsten.
Eigenrisicodragerschap
Een belangrijk aspect binnen het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel is het eigenrisicodragerschap voor de Ziektewet (ZW) en de Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Werkgevers hebben de mogelijkheid om eigenrisicodrager te worden voor deze regelingen in plaats van deel te nemen aan het publieke stelsel. Als eigenrisicodrager neem je als werkgever de financiële verantwoordelijkheid voor de uitkeringen van zieke en arbeidsongeschikte werknemers gedurende een bepaalde periode over van het UWV.
Inhoud van Eigenrisicodragerschap:
- Financiële Verantwoordelijkheid:
- Als eigenrisicodrager draag je de kosten voor zieke en arbeidsongeschikte werknemers, zoals het uitbetalen van het ziekengeld (ZW) en de WGA-uitkeringen.
- Regie over Re-integratie:
- Eigenrisicodragers hebben meer regie over het re-integratieproces van zieke werknemers, waardoor zij meer invloed kunnen uitoefenen op het verloop en de snelheid van de re-integratie.
- Eigen Verzekering of Uitvoerder:
- Je kunt ervoor kiezen om zelfstandig het risico te dragen of om dit onder te brengen bij een private verzekeraar die het eigenrisicodragerschap uitvoert.
- Wettelijke Verplichtingen:
- Als eigenrisicodrager blijf je gebonden aan de wettelijke verplichtingen met betrekking tot re-integratie, zoals vastgelegd in de Wet verbetering poortwachter.
Door eigenrisicodrager te worden, kan je kosten besparen en meer grip krijgen op het re-integratieproces van zieke werknemers. Het is wel belangrijk om de financiële en operationele risico’s zorgvuldig af te wegen voordat je een beslissing neemt.
Duur van Werkgeversverantwoordelijkheid:
- Collectief Verzekerd:
- Als je als werkgever ervoor kiest om collectief verzekerd te zijn via het UWV, blijf je gedurende de gehele periode van arbeidsongeschiktheid van de werknemer verantwoordelijk voor de re-integratie. Dit houdt in dat je gedurende de gehele looptijd van de arbeidsongeschiktheid moet blijven bijdragen aan en zich inzetten voor de re-integratie van de zieke werknemer.
- Eigenrisicodragerschap:
- Bij eigenrisicodragerschap is de duur van de werkgeversverantwoordelijkheid afhankelijk van de keuze van de werkgever en het soort uitkering. Voor de Ziektewet (ZW) geldt een maximale duur van twee jaar, waarin je als werkgever verantwoordelijk bent voor de re-integratie. Voor de Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) geldt dat je verantwoordelijk blijft gedurende de looptijd van de WGA-uitkering van de werknemer, wat maximaal tien jaar kan zijn.
Door eigenrisicodrager te worden, kan je de duur van de verantwoordelijkheid voor re-integratie beperken, vooral bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Dit kan financiële voordelen en meer controle over het re-integratieproces bieden.
Meer lezen: klik door naar deze pagina’s: Verzuim | WIA | verzuimbegeleiding | overige dienstverlening |